Co to jest Jet lag?

To zespół nagłej zmiany strefy czasowej – rodzaj dolegliwości pojawiających się w czasie długich podróży – kiedy kilkakrotnie zmieniamy strefy czasowe. Najsilniej dotyka nas kiedy przekraczamy co najmniej 3 strefy czasowe w kierunkach wschód-zachód oraz zachód-wschód. Jeśli lecimy na wschód, jet lag odczujemy niestety bardziej, niż lecąc w kierunku zachodnim. Jest to kierunek, który skraca dobę. Wynika to z tego, że naszemu organizmowi łatwiej uporać się ze zmianą, kiedy dzień trwa dłużej, niż odwrotnie. Osobiście swój największy jet lag przeżyłem właśnie podczas podróży do Azji. Jak ustrzec się przed zaburzeniami snu oraz apetytu i dezorientacją po długim locie?

Objawy jet lag

• zaburzenia snu
• dezorientacja
• obniżenie koncentracji
• bóle głowy
• zakłócenie apetytu
• senność
• ogólne wyczerpanie

Dla mnie najgorszym skutkiem jet lag jest zaburzenie procesów fizjologicznych zależnych od rytmu dnia i nocy. Chodzi o wydzielanie hormonów odpowiedzialnych za sen i pobudzenie: melatoniny (hormonu snu) oraz kortyzolu (hormonu stresu),

Sposoby na zmniejszenie objawów zmiany stref czasowych

1. Przed podróżą dobrze się wyśpijmy i dużo wypoczywajmy.
2. Aby ułatwić zaśnięcie w samolocie weźmy ze sobą stopery oraz maskę na oczy.
3. Pamiętajmy, że podczas lotu potrafi być czasem zimno od klimatyzacji. Ubierzmy się ciepło i wygodnie, nigdy nie lećmy w japonkach.
4. Nie przejadajmy się przed i w trakcie podróży. Nie zmuszajmy się do jedzenia – jeśli nie jesteśmy głodni – kiedy podawane są posiłki w samolocie.
5. Wsiadając do samolotu od razu przestawmy zegarek na nowy czas.
6. W czasie lotu postarajmy się zdrzemnąć i nie spędzić całego lotu na oglądaniu filmów czy graniu w gry. Jeśli czekają nas przesiadki, wykorzystajmy je na odpoczynek.
7. Jeśli nie możecie spać, nie radziłbym wspomagać się proszkami nasennymi lub melatoniną. Pomogą tylko pozornie, ostatecznie jeszcze bardziej rozregulują rytm naszego organizmu. Zjedzmy danie z węglowodanami – to one spowodują senność.
8. Najważniejsze to picie dużej ilości wody (suche powietrze w samolocie może pogłębić jet lag) oraz unikanie nadmiernej ilości alkoholu i kofeiny.
9. Wystawienie się na naturalne światło dzienne w miejscu docelowym ułatwi naszemu organizmowi szybsze dostosowanie się.

Przydatna okazać może się także jedna z aplikacji, które pomagają przystosować organizm do nowych stref czasowych. Najlepiej kilka dni przed wylotem należy wprowadzić szczegółowe dane: miejsce gdzie aktualnie się znajdujemy oraz cel i datę planowanej podróży. Aplikacja przeanalizuje te dane oraz wyliczy nam nowy czas do przestawienia naszego zegara biologicznego – wybudzając nas wcześniej ze snu lub sugerując drzemki.

Lot na wschód i na zachód wymaga odmiennej formy przystosowywania się do nowej rzeczywistości czasowej.

Kiedy lecimy na wschód: Musimy zadbać o to, żeby w samolocie jak najszybciej zasnąć, aby powstrzymać chęć snu zaraz po przylocie. Wydawałoby się dobrym sposobem – od razu po zajęciu miejsca w samolocie – wypicie mini buteleczek wina bądź puszek piwa, po których staniemy się senni. Pamiętajcie, aby nie przesadzić – za dużo alkoholu skończy się odwodnieniem. Jednak najważniejsze, to przed wylotem pójście wcześniej spać i pobudka wcześniejsza niż zwykle.

Kiedy lecimy na zachód: W tym przypadku odwrotna sytuacja – musimy spróbować powstrzymać sen i przeciągnąć ten stan jak najdłużej się da. Ułatwi nam to zaśnięcie na miejscu. Jeśli mamy taką możliwość to rezerwując lot wybierzmy ten w popołudniowych godzinach. W tym przypadku podczas lotu nie radzę pić alkoholu, od którego staniemy się senni i otępiali. Po przylocie na miejsce warto wytrzymać do wieczora i dopiero wtedy położyć się spać. Nieważne jak bardzo jesteśmy zmęczeni – jeśli chcemy pokonać jet lag – warto nie spać w ciągu dnia.

Wiecie, że linia lotnicza Finn Air wprowadziła urządzenie, które zwalcza jet lag? Usługa dostępna jest tylko w klasie biznes i polega na włożeniu do uszu diody, które emitują specjalne światło. Stymuluje ono światłoczułe obszary mózgu odpowiedzialne za zmęczenie i znużenie.

Z własnego doświadczenia oraz dużej ilości lotów w moim życiu – mogę śmiało powiedzieć, że nie ma lekarstwa na zmęczenie spowodowane różnicami w dobie. Niestety taka jest prawda. Nie unikniemy jet lag, musimy go po prostu przetrzymać i jak najszybciej (zazwyczaj zabiera to 3 dni) przestawić się na czas lokalny. W nowym miejscu na śniadanie jedzmy śniadanie, pomimo, że w domu czekałaby na nas kolacja. Po przylocie korzystajmy z dnia, nie idźmy od razu spać, postarajmy się wytrzymać do wieczora.